Sprawny układ hamulcowy, do którego zaliczamy klocki, tarcze oraz płyn, jest jednym z najważniejszych elementów składających się na właściwą pracę pojazdu oraz na bezpieczeństwo własne kierowcy a także innych użytkowników drogi. Układ hamowania jest drobiazgowo sprawdzany podczas każdego badania w okręgowych stacjach kontroli pojazdów przed sprawdzeniem stanu technicznego oraz wydaniem pozwolenia na dalsze użytkowanie pojazdu. Warto mieć na uwadze, że zużycie płynu hamulcowego postępuje w sposób niezauważalny.
ABC płynu hamulcowego. Dlaczego należy wymieniać płyn hamulcowy?
Płyn hamulcowy ma za zadanie utrzymać sprawność procesu hamowania na odpowiednim poziomie. Cały proces jest związany z ciepłem, jakie wytwarza się podczas hamowania, kiedy zaciskające elementy układu (klocki hamulcowe) trą o tarcze celem wytrącenia prędkości. Płyn hamulcowy zapobiega przegrzewaniu się metalu, odbierając wytworzone ciepło. Jednocześnie, płyn hamulcowy nie może ulec zagotowaniu: w przeciwnym razie cały układ będzie działał nieefektywnie, co będzie stanowiło bezpośrednie zagrożenie podczas ruchu.
Średnia temperatura, przy jakiej nowy płyn hamulcowy zacznie wrzeć, wynosi około 230 stopni Celsjusza. Jeżeli w wyniku użytkowania poziom wody w płynie wzrośnie do około 3,5%, wówczas temperatura ta drastycznie spadnie i wrzenie będzie następowało już w granicach 80 stopni Celsjusza.
Płyn hamulcowy jest higroskopijny, co oznacza, że pochłania wodę z otoczenia. Podczas użytkowania, procentowa zawartość wody ulega ciągłemu zwiększeniu, szczególnie w niekorzystnych warunkach atmosferycznych. Do takich zalicza się wilgoć, która sprzyja szybszemu zużyciu się płynu.
Po czym rozpoznać zużycie płynu hamulcowego?
Zużycie płynu hamulcowego można rozpoznać po zachowaniu się pedału hamulca podczas jazdy. Kierowcy opisują to w ten sposób, że pedał po prostu zapada się w podłogę, nie jest wyczuwalny naturalnie występujący opór, staje się „miękki”.
Na zużycie płynu hamulcowego może też wskazywać obecność rdzy na zaciskach hamulcowych, zamontowanych w nich tłoczkach czy nawet w pompie hamulcowej. W efekcie dochodzi do niszczenia układu, szybszego zużycia jej elementów, a nawet do większego spalania paliwa. Charakterystyczne jest też ściąganie na jedną stronę w trakcie hamowania.
Wymiana płynu hamulcowego
Wielu kierowców zadaje sobie pytanie, jak często należy wymieniać płyn hamulcowy. Jest to bardzo ważna kwestia, o której nie należy zapominać. W razie niepewności, warto zasięgnąć porady u mechanika, który zajmuje się naszym autem.
Średnio płyn hamulcowy powinno się wymieniać raz na dwa lata użytkowania pojazdu lub minimum raz po przejechaniu 40-60 tysięcy kilometrów. Szczególnie wrażliwe na kwestie wymiany płynu są nowoczesne auta wyposażone w systemy EBS, ESP, dla których istotny jest nie tylko stopień zanieczyszczenia i uwodnienia płynu, ale także inne parametry, takie jak lepkość płynu hamulcowego.
Fachowy zakład samochodowy będzie posiadał zautomatyzowane urządzenie ciśnieniowe do wymiany płynu hamulcowego. Jest to szczególnie istotne przy pojazdach z układem ABS. W przypadku niewłaściwej wymiany płynu hamulcowego w poślednich zakładach może dojść do zanieczyszczenia odprowadzeń układu ABS. Jest to stosunkowo łatwo rozpoznać, gdyż po takiej wymianie najczęściej na desce rozdzielczej świeci się kontrolka ABS.
Zautomatyzowane urządzenie ciśnieniowe do wymiany płynu hamulcowego najpierw przepchnie stary płyn do specjalnego zbiornika, a następnie zastąpi go nowym. W ten sposób ewentualne zanieczyszczenia starego płynu nie są przepychane przez cały układ i jest zminimalizowane ryzyko zatkania zaworów układu ABS. Nowy płyn hamulcowy jest przezroczysty, koloru słomkowego, idealnie klarowny. Płyn po eksploatacji jest ciemny, może przypominać brudną herbatę. Warto zwrócić uwagę, że wentylowane tarcze nie wpływają na proces zużywania się płynu hamulcowego.
Czy można samodzielnie wymienić płyn hamulcowy?
Spory odsetek osób wymienia płyn samodzielnie, jednak należy mieć w tym sporo wprawy i posiadać przynajmniej podstawową wiedzę o budowie własnego pojazdu, aby zrobić to w odpowiedni sposób. Ponadto, należy to robić we dwie osoby. Za pomocą podnośnika samochodowego należy go unieść na odpowiednią wysokość, a następnie wylać stary płyn z użyciem strzykawki. Następnie w to miejsce wlewa się nowy płyn, aby uniknąć zapowietrzenia hamulców. W dalszej kolejności należy wyczyścić odpowietrznik, a następnie „przepompować” układ hamulcowy. Niemniej nie poleca się samodzielnego wymieniania płynu szczególnie w nowszych samochodach. Wymieniając płyn samodzielnie ryzykujemy, że hamulce nie zostaną dokładnie odpowietrzone, a także że w zakamarkach układu może pozostać spora ilość starego płynu.
Można samodzielnie sprawdzić zawartość wody w zbiorniku wyrównawczym za pomocą specjalistycznego miernika, którego koszt waha się w granicach od stu do trzech tysięcy złotych. Mimo to nadal nie uzyskamy pełnego obrazu zużycia, ponieważ za pomocą miernika nie możemy sprawdzić poziom wody w przewodach przy kołach. Należy przy tym mieć na uwadze, że płyn hamulcowy powinien być zgodny z wymaganiami producenta auta.